THEMAKRANT GELD (editie 24, april 2025)

door Albert Kort

Was het een spaarpot of een verdeeldoos voor de maandelijkse vaste lasten? De alom bekende metalen doos van Brabantia had volgens mij wat van beide. Terwijl de meeste gleufjes, waar de munten en bankbiljetten in werden gestopt, waren gereserveerd voor de noodzakelijke lasten, was het voorlaatste gleufje bestemd voor wat er overbleef: het vakantiegeld waarvoor je een jaar moest sparen.

Het was de tijd dat we in een huurhuis in de Piccardtstraat in Goes woonden en mijn vader iedere zaterdagmorgen met zijn loonzakje naar huis kwam. De kans dat dit ‘geldtransport’ werd overvallen, was trouwens nihil, want zijn baas woonde op nog geen steenworp afstand van ons.

Pottenkijkers

Het geld werd pas ‘s avonds laat, als wij al lang op bed lagen, in de Brabantia-doos gestoken. Jeugdige pottenkijkers waren immers niet gewenst en de doos stond daarom in een afgesloten kledingkast op de overloop. Wat was ik nieuwsgierig naar de inhoud ervan!

En u zult begrijpen dat tijdens een van de weinige keren dat de kastdeur openstond de verleiding groot was om er stiekem een blik in te werpen. Slechts één keer is me dat gelukt. Maar wat was het een tegenvaller! De doos zat op slot en door de gleufjes kon ik nauwelijks iets zien. Slechts wanneer ik de doos optilde, hoorde ik wat munten rammelen.

Zakgeld

Dinky Toy gekocht van mijn spaargeld. | Foto Collectie Albert Kort

Iedere week kreeg ik zakgeld, twee kwartjes, die ik in mijn spaarvarkentje stopte. Het was waarschijnlijk te danken aan de spaarzaamheid van mijn ouders dat ik het nodige geduld kon opbrengen om mijn geld voor langere tijd opzij te zetten en te kopen waar ik uiteindelijk mijn zinnen op had gezet: een mooie Dinky Toy bijvoorbeeld of een pas uitgebracht singletje van de Beatles. Allebei zeer prijzig. Voor een 45 toeren-plaatje betaalde je 3,95 gulden en voor een miniatuur auto al snel het dubbele. Maar wat was ik trots dat na een paar maanden mijn geduld uiteindelijk werd beloond en ik bij de speelgoedwinkel al mijn kwartjes, dubbeltjes en centen op de toonbank kon uittellen.

De buste van Karl Marx als
spaarpot. | Foto Collectie Albert Kort

Spaarzaam ben ik nog steeds. Komt dat omdat ik ouders had die tijden van schaarste hadden meegemaakt en bang waren ooit nog eens op zwart zaad te komen zitten? Of ligt het aan mijn vader die als boekhouder door geld geobsedeerd leek? Ach, wat maakt het ook uit.

Het spaarvarkentje van vroeger heb ik niet meer. Als aandenken heb ik jaren geleden een stenen buste van Karl Marx gekocht. Hij is voorzien van een geldgleufje én van de inscriptie ‘Das Kapital’.

Een ironie van de geschiedenis?

foto boven: De beroemde Brabantiadoos met vakjes om voor verschillende dingen te sparen. | foto maker onbekend