door Johanna Brouwer

‘Geweld eindigt waar liefde begint’ is in 1971 het thema van de Vredesweek die ieder jaar eind september gehouden wordt op initiatief van het  Interkerkelijk Vredesberaad. Op een christelijke middelbare school wordt daar uiteraard aandacht aan besteed.

Klas MMS 5a van de CSW in Middelburg, waar ik toen deel van uitmaakte, besluit dat het tijd is voor actie. Na enig rommelig overleg komen we tot het briljante idee om pannenkoeken te bakken op de donderdagse weekmarkt. De opbrengst gaan we besteden aan dekens voor Biafra, want daar woedt een burgeroorlog en de kinderen hebben het ’s nachts steenkoud. Onze leus is: ‘eet in vredesnaam een pannenkoek’.

We hebben de taken een beetje verdeeld: een groepje voor de organisatie: vergunning, huur kraam, verzekering en dergelijke; een groep voor de fysieke spullen zoals gasflessen, branders, pannen, borden en servetten; en een groep die de ingrediënten bij elkaar scharrelt. Het mag natuurlijk niet te veel kosten, want er moet wel wat overblijven aan het eind van de dag.

Ik weet niet meer of de CSW ook nog een duit in het zakje deed, wel dat ik van thuis een melkbus met veertig liter volle melk mag meenemen. Dat is alvast wat. Ook de andere ouders zijn wel te porren voor het idee en al snel hebben we melk, eieren, bakmeel en margarine in overvloed.

Een paar vaders komen helpen om de gasflessen aan te sluiten en ondertussen maken wij al emmers vol beslag. Om een uur of negen glijden de eerste pannenkoeken (toen nog pannekoeken) al uit de pan. We hoeven ze niet te stapelen; het publiek wil ze zo uit de pan opeten en het geld rinkelt al snel in de spaarpotjes. Veertig cent per stuk en drie voor een gulden. We lossen elkaar geregeld af zodat je ook eens even naar de wc (in Seventy Seven) kan en even tijd hebt voor een shagje.
Bij het scheiden van de markt zijn alle ingrediënten op en alle pannenkoeken verkocht.

Wat zijn we versleten en dan moet alles ook nog schoongemaakt en opgeruimd worden. Bekaf plof ik thuis op een stoel neer. ,,Kijk eens wat ik voor je bewaard heb”, zegt mama, ,,een lekkere pannenkoek, die heb je wel verdiend.”

foto boven: Ieder had z’n taak bij het bakken van de pannenkoeken voor vrede. | foto’s privéarchief Johanna Brouwer