THEMAKRANT DAT MAAKTE JE ZELF (editie 25, JULI 2025)

door Ali Pankow

,,Sokken stoppen leerde je als jong meisje van je opoe of je moeder’’, memoreert Riet Kuyper-Vijververg (84) uit Ouwerkerk. Volgens haar was dat verplichte basiskennis. Het fijnere stopwerk in kleding en later panty’s leerde je nadien op de Huishoudschool.

Riet zegt eerlijk: ,,Ik vond er niks aan dat sokken stoppen’’, maar desondanks doet ze het nog steeds. Hoezo? Ze lacht: ,,Ach Zeeuwse zuunigheid. Als ik een gat in m’n sok heb dan stop ik dat en draag ik zo’n paar alleen nog bij het werken in de tuin.’’

De techniek van sokken stoppen is vergelijkbaar met matjes vlechten, dus eerst verticale draden over het gat aanbrengen en dan horizontale draden daar doorheen vlechten. Met een stopnaald. Riet toont alle attributen: een naaldenkoker, stopwol in diverse variaties, natuurlijk een schaar en een sokkenei

Wassen

,,Met zo’n houten ei kun je de sok met het gat strak spannen, maar ik gebruik het nooit. Gewoon met mijn hand erin werkt beter. Voorwaarde is dat sokken gewassen moeten zijn voor je ze gaat stoppen.’’

Attributen voor het stoppen van sokken: koker met naalden, een schaar, een sokkenei en kaartjes met stopwol. | Foto collectie Riet Kuyper

,,Gaten in gebreide sokken ontstonden vooral door je teennagels of door te kleine schoenen’’, vertelt Riet. Kleine of grote gaten: alles moest gestopt worden. ,,Grote gaten moesten in twee en soms zelfs in drie delen gedicht worden.’’ Ze geeft een beeldende uitleg hoe dat ging. Ook toont ze het spitsen van wol dat vaak uit meerdere draden bestaat en dan te dik is om mee te stoppen. ,,Gestopte sokken bewaar je op een bolletje, geheel gave sokken vouw je op. Zo ging dat en doe ik nog steeds.’’

Doorstoppen

,,Als er nog geen sprake was van gaten, maar op de hiel de wol te dun werd dan ging je ze daar versterken. Dat noemde je doorstoppen.’’ En soms waren sokken zo vaak gestopt dat er nauwelijks op te lopen was, weet Riet. ,,Dan werden ze onder aan het boord afgeknipt en werd daar een nieuwe voet aangebreid. Ook een heel karwei hoor.’’

Riet herinnert zich nog de auto van de Wolfederatie die af en toe op het dorp kwam, dus waar je wol kon kopen. ,,Stopwol is nu nog steeds verkrijgbaar: bij Van den Bos in Bruinisse en bij Textil in Oosterland.’’

Foto boven: Riet Kuyper-Vijverberg doet het af en toe nog: sokken stoppen. | foto collectie Riet Kuyper