door Margreeth Ernens

Pop Maatje heeft een nieuw thuis gevonden in Vlissingen. De pop in streekdracht was de extra (en felbegeerde) prijs van puzzel 23 in Zeeuws Weerzien en werd gewonnen door Madeleen Wijkstra. En laat Madeleen nu ook actief zijn tijdens streekdrachtshows: Maatje komt bij wijze van spreken dus bij haar grote zus in huis.

Maatje was beschikbaar gesteld door Ineke Buiter uit Veere. Die won de pop ooit bij een fancyfair in Rijswijk door haar naam te raden. Toen ze zag dat de pop in Zeeuwse streekdracht was, vulde ze de enige Zeeuwse voornaam in die ze kende: Maatje, zoals de moeder van haar zwager heette. Nu is Maatje dus verkast van Veere naar Vlissingen waar Madeleen haar in Walcherse dracht in stijl verwelkomde.

Cursus

Madeleen (63) is heel blij met Maatje en zal haar goed verzorgen. Als lid van Het Walchers Costuum heeft ze net een cursus achter de rug hoe ze precies op de traditionele manier mutsen moet stijven en strijken. ,,Daar heb je vooral zonnig weer voor nodig’’, lacht ze. ,,Leden van HWC lopen ‘s zomers op evenementen in dracht, waar we dan door Jan en alleman worden gekiekt. We doen dat omdat we het belangrijk vinden dat dit culturele erfgoed goed wordt bewaard.’’

Zeeuws Weerzien-redacteur Margreeth Ernens overhandigt Madeleen pop Maatje.

Madeleen is dus een kenner en legt uit dat pop Maatje, net als zijzelf, een zogenoemde ‘bultenmuts’ draagt. ,,Die was oorspronkelijk voor de meisjesdracht. Als een meisje wat ouder werd, ging ze vaak als ‘meid’ werken bij notabelen. Daar hoorde dan een klein kapje bij. Maar de Middelburgse notabelen vonden de bultenmuts veel mooier en imposanter, dus de dienstmeiden in Middelburg bleven die muts dragen. Maatje draagt dus de dracht van het Middelburgs Ambacht, het werktenue van de dienstmeiden, compleet met werkschort. Er waren meiden die de bultmuts wel 40 jaar droegen. In later jaren gingen ze in deze dracht op de markt vis of kaas verkopen. Deze dracht van het Middelburgs Ambacht werd door veel omliggende dorpen overgenomen.’’

Pikant

Aan de sieraden van Maatje – krullen, strikken en een bloedkoralen ketting met gouden slot – kun je haar sociale status aflezen. Haar gebloemde beuk is gerimpeld, een modeverschijnsel dat vanaf 1945 in zwang kwam. Madeleen draagt oudere dracht met een gladde beuk. Pikant detail is het ondergoed van Maatje: een katoenen kniebroek met een open kruis, makkelijk om snel te kunnen plassen op het land. Zo’n broek heet in de volksmond een ‘open rijtuig’ …

De kleding is volgens Madeleen ook ’s zomers als het warm is, goed te dragen, omdat die voornamelijk van wol en katoen is gemaakt en dus een goede isolatie vormt. ,,Dat zijn nog stoffen zonder kunstvezels. Jammer dat dat bijna niet meer te vinden is, want daardoor kun je ook niet aan nieuwe mutsen komen.’’ Madeleen vertelt dat ze Zeeuws Weerzien graag leest (‘vooral jullie nummer over streekdracht vond ik leuk’). ,,Streekdracht is een leuke hobby, ik maak van de stoffen ook tassen en schorten.’’

foto boven: Madeleen Wijkstra en pop Maatje: allebei in de dracht van het Middelburgs Ambacht.