Misdienaar

door Peter de Jonge

Via een vriendje hoorde ik dat er een misdienaar werd gezocht. Voor kerkdiensten in de kapel van het Sint-Jozefziekenhuis in Vlissingen.

Gretig meldde ik me aan. Het was de tijd dat ik – gestimuleerd door mijn tante nonneke, Soeur Angelique van de Franciscanessen van Etten – er van droomde priester te worden.

De kapel werd elke doordeweekse ochtend om half zeven bezocht door de nonnen die in het hospitaal werkten als verpleegster. Patiënten heb ik er nooit gezien. Die kregen geestelijke bijstand aan bed van rector Kroon. Van hem kreeg ik een geplastificeerde kaart met de Latijnse gebeden die ik uit mijn hoofd moest kennen. Dominus Vobiscum. Et cum spiritu tuo. De Heer zij met u. En met uw geest.

De eucharistie (de mis dus, die wij moesten dienen) is een viering die bol stond van rituelen. Het spannendst vond ik de verkleedpartij. De zware zwarte toog met daarover de kraakheldere witte superplie, een met kant afgezet wijd linnen hemd tot op de knie. Zodra je die gewaden droeg voelde je je onderdeel van de heilige ceremonie, waarin je plechtige handelingen mocht verrichten zoals het aangeven van water en wijn aan de voorganger. Dat gebeurde voorafgaand aan de consecratie, het moment waarop de hostie en de wijn veranderden in het lichaam en bloed van Christus. Een gedaanteverandering die ik nooit met eigen ogen heb waargenomen.

Ook de wierook en het wierookvat en het emmertje wijwater met de bijbehorende kwast hoorden tot de exotische attributen, die de misdienaar mocht aanreiken. Nog altijd breng ik de geur van de wierookwolken die uit de openingen van het wierookvat opstegen in verband met hoogmissen op de feestdagen, net als de druppels wijwater die over de kerkgangers werden uit gesprenkeld als een lenteregentje.

Het geloof is inmiddels uitgedoofd tot een smeulende hoopje. Maar nog altijd kan het schamele overblijfsel van Het Enige Ware Geloof, zoals Rooms-Katholieken zich zagen, opflakkeren als ik de Gregoriaanse klanken hoor of de geur opsnuif van een brandende kaars. Dan loop ik in gedachten weer even statig en met gevouwen handen langs de krakende houten banken door het middenpad naar het altaar van de kapel in het Sint-Jozefziekenhuis.

Foto boven: Peter (tweede van rechts) als misdienaar.

Beluister het gesprek dat Remco van Schellen van Omroep Zeeland met Peter had in Zeeland Wordt Wakker:

66 reacties
  • M Vervaeke
    Geplaatst op 11:50h, 13 juni Beantwoorden

    Er waren nog geen jongedames als misdienaar,nu praat ik einde jaren vijftig en begin zestiger jaren.
    Van de Willibrord basiliek van hulst herinner ik mij dat een koster zijn eigen kamer had gelegen naast de sacristie en op de deur stond matriculiarus in latijn herinner ik mij nog,hoop dat het goed geschreven is.
    Als kleding droegen de misdienaars en acoliet een klassieke soutane met een gesteven superplie, in die tijd werd het gewaad proper gedragen met een soortgelijke zwarte mannen pyama waarbij zwarte sloffen hoorde.
    Even voordat een koster je ging inkleden tot misdienaar kreeg je een witte band om de nek heen die hij door middel van de drukknoopjes sloot achter in de nek soms was het een kwelling als het te strak was vastgemaakt.

    Toch altijd weer herinner ik mij deze prachtige tijd wat mijn leven verrijkt heeft in het roomse leven.

  • Eugène De Bruyn
    Geplaatst op 06:17h, 09 juni Beantwoorden

    Ik zou graag ook deelnemen aan deze mooie anekdotes welke geheel op waarheid berusten.

    Ik kom zelf van Hulst alwaar ik ooit uit de schoolbank gehaald werd voor een huwelijksmis te dienen,daar ik geheel in zomerkleren gehuld was zou het geen kijk zijn dat ik als misdiener gehuld met toga en superplie zo het altaar op te gaan.
    Wat later stond ik gereed in een zwarte satijnen pyama met pantoffels aan in de sacristie voor in toog en superplie gekleed te worden wat toendertijd een zuster deed.
    Toendertijd, de jaren vijftig hoorde een witte boord nog bij de uitrusting van een misdienaar en acoliet die je best voelde als je deze om de nek gedaan kreeg omdat deze vrij hoog waren en soms heel stak zaten.
    Enfin uiteindelijk moest je het nummer zeggen van een toog en het superplie welke de juiste maat was waar je uiteindelijk tot misdienaar werd gekleed het ritselende geluidje van de toog veroorzaakt door de voering over de pyama en dat glibberige daarvan vergeet ik nimmer.

    Deze periode in mijn leven heeft mij toch anders doen terugkijken op mijn jeugdjaren dan tegenwoordig,we deden dit voor de samenleving in de maatschappij zowel in de kerk als op straat die tijd van weleer is helaas teloor gegaan maar wij weten beter,de inspanning die we deden is niet voor niets geweest!

  • Emiel Verdonck
    Geplaatst op 15:31h, 03 juni Beantwoorden

    Ik zal ongeveer tien geweest zijn dat ik me ging aanmelden voor misdienaar dat ging niet zomaar daar moest je toch best wat voor kennen zoals Latijn en zelfs gregoriaans want bij gelegenheid kwam het voor dat ik het jongenskoor moest ondersteunen.
    Vooraleer je zover was voor zelfstandig te dienen werden er de nodige rituelen uitgelegd dit is meestentijds in de pastorie geweest want stel je voor dat je iets fout deed dat zo volgens ons pastoor een doodzonde zijn waarvoor je te biecht moest gaan.
    Het kerk gewaad was een toga en een wit linnen superplie ook wel koorhemd genoemd voordat er een toga aangetrokken werd had je te voren een hele zwarte zijden pyama aan en pantoffels met om de nek het witte boord deze deed een koster bij je om en soms expres te strak hij moet dit geweten hebben.

    Dit gezegd en geschreven hebben ik mag nog zolang ik leef hierop trugkieken op zijn Zeeuws gezegd hoe een mooie en fijne tijd het toen was als misdienaar.

  • Gerrit Verbeek
    Geplaatst op 19:43h, 29 mei Beantwoorden

    Als jongetje melde ik me aan de pastorie vroeger voor misdienaar te worden dit is geweest van 1956 tot ongeveer 1965,in deze tijd was een vereisde dat je het confiteor en het suscipiat en ook het Latijn dat we met de catechismus op school leerde kon op zeggen danwel schrijven.
    het gewaad was destijds een toog van Slabbinck met superplie welke met zwarte gymschoenen gedragen werd.
    Alsof dit verleden week was zo snel verstrijkt de tijd.

  • Krijn Blommaertt
    Geplaatst op 07:03h, 27 mei Beantwoorden

    Ook ik had vroeger het voorrecht om misdienaar te mogen zijn het volgde na de communie te hebben gedaan daar was ik maar wat trots op herinner ik me nog altijd sterk.
    Ook ik heb net als iedereen die zijn of haar verhaal maakt van het verleden als misdientof acoliet mijn eigen verhaal daarover met name dat Latijn dat ik moest kennen alsook het gregoriaans daar had ik toch moeite mee om het in woord en geschrift voldoende te kennen maar ik kon ermee uit de voeten komen.
    Voordat ik zover was om zelfstandig een mis te dienen moest ik ervoor oefeninen met meerdere jongens,een koster was een paar uur in de week met ons bezig voor de handelingen bij te brengen die nou eenmaal in de liturgie plaatsvindt hier is nog niets aan veranderd.

    Toen we zover waren kregen we een toog en een superplie met een nummer erin die we moesten onthouden anders zou het een rommeltje worden,ook wij hebben de toog nog een tijd gedragen met een zwarte satijnen pijama als ondergoed en er hoorde ook zwarte pantoffels bij die in vele maten in de sacristie te vinden waren.
    De eerste keer is het voor ons net als iedereen het schrijft hier wennen geweest zodra een koster een witte stijve boord bij je omdeed die vaak te strak zat om je nek omdat ze dan erg knelde maar ook dit hoorde bij het rijke roomse leven.

  • Ralph Claessen
    Geplaatst op 06:02h, 20 mei Beantwoorden

    Goede morgen.
    Mijn naam is Ralph Claessens ook ik wil graag reageren als oud- misdienaar en acoliet,een geboren en getogen zeeuw en mag net als zovele hier trugkieken op de tijd als vroeger de mooie Latijnse kerkdiensten met vijf jongens waren geen uitzondering ook de jongste misdienaren waren uitgedost met toga en rochet ook wel superplie genaamd,zij droegen net als de oudste geestelijke de hoge Victoriaanse witte boorden die hoog en stijf waren deze maakte het onmogelijk om je kin te laten zakken.Dus keek letterlijk iemand uit de hoogte aan.Een lage boord zou beter op de plaats zijn geweest maar het gehele kerkbestuur maakte dit alles uit.

    Als ik tegenwoordig in de kerk ben met de kinderen en kleinkinderen lijkt duidelijk de interesse gedaald te zijn om misdienaar,dat toch meer bestemd was vroeger voor jongens niet meer te bestaan,nu meer jongedames te zien maar enfin iedereen zal meegaan in de moderne tijd!!!

  • Johan Schoenmaker
    Geplaatst op 16:50h, 19 mei Beantwoorden

    Het misdienaarsschap leverde ook vaak hilarische gebeurtenissen voort vandaar de vele anekdotes welke op waarheid belustten,zomaar een greep van mijn tijd als misdienaar van een leeftijdgenootje waarmee ik op de roomse school van Hulst zat,hij werd beticht als zeer hooghartig in misdienaar gewaad, oorzaak was achteraf dat hij zo met het hoofd geheven liep door de stijve witte boord daardoor liep hij met zijn hoofd altijd wat omhoog,achteraf kon hij de kin niet laten zakken zodat het was alsof hij op iedereen neer keek,later voldeed voor ons een wit overhemd met lange zwarte pantalon hier zorgde ons koster voor.
    Later nog veel over gepraat van deze mooie tijd toen de kerk nog vol zat met gelovigen.

  • Michel
    Geplaatst op 15:50h, 17 mei Beantwoorden

    Ons Tante Theodora is zover ik weet pastoorsmeid geweest en kosteres dus alle jongens uit het gezin konden er niet omheen om misdienaar te zijn.
    Wekelijks verzorgde zij het kerk textiel zodat we weer monter en fris gekleed waren tijdens de liturgie.
    Als toen nog maar net elfjarige herinner dat ik me nog steeds sterk dat zij bij haar thuis een echte Miele wasmachine had waarin als eerste ons kerkelijk ondergoed mee waste op een speciaal programma dat wat later te drogen hing op de waslijnen vaak staarde er mensen naar als de zon invloed had op het blinkende wasgoed,ook de vele superplies niet te vergeten deze werden na de was gestreken en gesteven met stijfsel.
    De togen vergde veel van de waslijnen die dan zichtbaar lieten zien dat ze het zwaar hadden deze werden binnenstebuiten opgehangen zodat dat het drogen bevorderde zo kon je die voering ervan ook zien blinken als de zon scheen.
    Ook zo ging dat vroeger waar ik nog altijd aan terugdenk wat in dit geval de tante van me veel overhad voor onze kerk waar we allen ten doop zijn aangeboden.
    Tot zover kan ik mijn gevoel en trouw laten blijken.

  • Herman dekker
    Geplaatst op 11:42h, 15 mei Beantwoorden

    Pas toen ik elf jaar was had ik interesse voor misdienaar te zijn het bereikte mij voor deze tijd niet wat je daarvoor moest kennen die interesse was later bij mij.
    van te voren werd door een non uitgelegd waarvoor ik met een soort pyama en pantoffels gekleed moest worden namelijk dat er veel van toga en superplie gewisseld werd zou ondoenlijk zijn om deze proper te houden.
    Ik herinner me dat ik gezien de leeftijd geen witte boord hoefde in tegenstelling tot de acolieten maar een witte geplooide kraag.
    Was net als iedereen wel wat nieuwsgierig dat leverde soms de bekende vermanende blik van meneer pastoor. Zo zat ik eens onder de superplie te voelen dan kon je door een zijslit van de toog bij de gladde stof komen van de pyama en voering dat wist meneer pastoor ook waarschijnlijk wel.
    Mijn verhaal hierover kwam pas los toen ik getrouwd was als we het over de kerk hadden meestal tijdens een borrel.

  • Peter
    Geplaatst op 16:09h, 13 mei Beantwoorden

    14 jaar misdienaar elke dag 7 uur plus zondag 10 uur,4 jaar acoliet en tot mijn 40e gregoriaans gezongen.
    Een broeder van de missie uit deed het kosterwerk hij verzorgde voor de eucharistieviering de toenmalige gewaden voor de misdienaars een soutane met superplie alsmede de propere onderkleding met passende zwarte sokken en pantoffels.
    Pas toen ik acoliet was had ik een soortgelijke priesterboord om deze deed die broeder weleens te vast om wat je de ganse liturgie opbrak ,dit hoorde er immers ook bij.
    Het liturgisch ondergoed dat geheel zwart was bestond uit zijde of kunstijde en voelde erg glibberig aan zodra daar je soutane overheen ging het was de voering van de soutane die daarvoor zorgde.
    Dit allemaal geaccepteerd hebbende waar ik met eerbied en respect mee kon omgaan heeft mij altijd goed gedaan en daar kan ik vreugdevol naar terugkijken.

  • Karin Smeenk
    Geplaatst op 20:18h, 10 mei Beantwoorden

    Bij het lezen van deze vele verhalen van de ex misdienaren borrelt ook bij mij weer het jeugdsentiment op.
    Begin de rumoerige jaren zestig toen na het Tweede Vaticaanse concilie er veel is veranderd bij de r.k.kerk melde ik me aan de pastorie voor misdienares,het hele kerkbestuur wist werkelijk niet hoe ze met jongedames konden omgaan.
    Ik heb voor korte tijd nog het latijn moeten leren wat ik in woord en geschrift uit het hoofd moest kunnen opsommen.
    Ook heb ik in het eerste jaar na toelating in deze tijd nog een gitzwarte satijnen heren pyama en zwarte pantoffels gedragen met de toga daarover en een geplisseerde katoenen superplie,lange tijd heb ik daar niet over durven praten thuis, misschien wel uit schaamte ervoor om in pyama en pantoffels voor de kerkgangers te verschijnen ook al was het niet zichtbaar behoudens bij het knielen op het altaar.
    Ik kan beamen dat ik weleens het idee had dat ieder moment de toog van me af kon glijden dit veroorzaakte de voeringstof die over de gladde satijnen pyama heen drapeerde dus niet raar dat ik het niet durfde vertellen thuis.
    Zo zien we maar weer wat er allemaal is veranderd tegenwoordig in de rooms katholieke kerk waar ik met trots en plichtsbesef als eerste meisje bij de liturgie een helpende hand kon bieden.

  • Martien Bout
    Geplaatst op 06:51h, 09 mei Beantwoorden

    Ik ben Marius Callebaut uit Goes.
    Per toeval vond ik deze website van jullie en zou graag hier ook mijn verleden als misdienaar en later acoliet kenbaar maken.
    Zo ben ik als jongen van tien jaar aan de maria Magdalena kerk misdienaar geweest ik ben geboren en getogen aan de Singelstraat en woonde bijna naast de kerk.
    Toendertijd was het misdienaar schap een hele eer en voelde je je verbonden met de kerk,zodra we de sacristie betraden werd je opgevangen door de koster hij was zover ik hem kende altijd in soutane gehuld.
    Hij zorgde dat alle gewaden voor ons klaar lagen op de credenstafel alvorens wij hiermee gekleed werden moesten we eerst een soort gitzwarte pijama aan die glanzend was en glad aanvoelde daarbij verliet de koster enige tijd de sacristie zodat dit in alle rust kon gebeuren.
    Als we ermee gekleed waren en de zwarte pantoffels aan hadden kwam de koster weer binnen in de sacristie en hielp ons met de aankleding en deed het stijve boordje om zo alles netjes was voor de viering.
    toen ik zestien jaar was ben ik acoliet geworden dat maakte weing verschil.
    Zo mag ik nog altijd hier graag over praten hoe het vroeger was alwaar ik met trots op mag trugkieken

  • Twan Akker
    Geplaatst op 09:15h, 06 mei Beantwoorden

    Twan Akker Goes.
    Goede morgen,vroeger net als zoveel andere jongens welke rooms katholiek zijn gevormd misdienaar geweest,de kleding bestond in deze tijd uit de soutane met de vele knoopjes en de linnen superplie voordat we dat mochten dragen zorgde de koster voor de zwarte kousen met pantoffels en een zwarte satijnen pijama als je zover was voor de soutane en superplie kreeg een ieder van ons misdienaars een stijve witte boord om de nek heen waarna de koster ons ging inkleden als zodanig.
    Zo ik me ervan herinner is dat ik me nog meer betrokken voelde voor de kerk.
    Uiteraard was ik in deze tijd als misdienaar ook wel nieuwsgierig in den beginne van de luxe kleding zoals dat satijn wat ik pas zag toen ik zover was als misdienaar.

  • Philip Deurloo
    Geplaatst op 06:20h, 01 mei Beantwoorden

    Goeiemorgen, gisteravond las ik deze vele herinneringen van de oud misdienaars waaronder ik zelf ook behoorlijk.
    Deze tijd was vol gebeurtenissen soms drie maal op zondag dienen waarvoor we altijd beschikbaar waren.

    Voor het zover was had je natuurlijk de communie gedaan als goed katholieke jongen.

    Na enkele keren geoefend te hebben en latijn kon brabbelen werd ik zelfstandig misdienaar en enkele jaren daarna zelfs acoliet.

    Als toen nog net tien jaar zijnde kreeg ik al een heuse soutane met nummer 15 alsmede het gesteven superplie ook had ik een soort zijden pyama in het zwart die wat glanzend was voor onder de soutane te dragen daar hoorde zwarte kousen met pantoffels ook bij.

    Twintig minuten voor de pastoor naar de sacristie kwam had de koster ervoor gezorgd dat zijn jongens al waren omgekleed hij noemde ons altijd zijn jongens daar hij toch wat autoritair overkwam.

    Als jong broekie kreeg ik al een stijve boord om zodra ik het kerkelijk ondergoed aan had gedaan waarna de koster je hielp met de soutane dan stond hij achter je ermee en hoefde je alleen maar in de mouwen te gaan en van boven tot onder je soutane te sluiten met de vele knoopjes welgeteld waren het er 33.
    Soms had ik enige hinder van de soutane omdat het dan voelde alsof het ieder moment kon afglijden van je dat kwam van de gladde voeringstof ervan.
    Soms was het witte boord te strak vastgemaakt door de koster met de drukknoopjes dan durfde ik er niets van te zeggen uit angst dat de koster zou zeggen dat ik niet moest zeuren.

    Dat alles even terzijde,nog altijd denk ik aan deze tijd terug in tegenstelling tot tegenwoordig is er helaas te veel veranderd tot sluiting van onze mooie kerken toe maar tijden veranderen dat moge duidelijk zijn.

  • Bart Visser
    Geplaatst op 06:52h, 27 april Beantwoorden

    Goede morgen ik ben Bart Visser zou graag hierop reageren daar ik vroeger eind de jaren vijftig als toen tien jarige jongeman misdienaar was te Middelburg.

    Gelijk al diende ik voor de communie een mis met vier klasgenootjes van me dus niet raar dat daar schoolgenoten bij waren die tegen ons aankeken dat wij met toog en superplie ingekleed waren waar ook het witte boord bij behoorde als onderdeel van de toga.

    Bijna onzichtbaar was de zwarte satijnachtige broek en het jasje waar niemand ooit over praatte al was het zichtbaar als we erbij knielden zo ook onze zwarte pantoffels zeg maar het geheim der liturgie.

    Het was toendertijd een leerzame periode daar we het verplicht latijn moesten leren alsook de discipline die daarbij behoorde uiteraard altijd op tijd in de sacristie zijn voor de installatie voor de dienst begon.

    Heel herkenbaar voor mij zijn de latente verhalen zoals niet zeuren als je witte boord van tijd tot tijd te stak zat en weleens klennend aan voelde zo ook het gladde ondergoed voor je lichaam te bedenken vooraleer daar je toog overheen drapeerde.

    Met vr. Gr.Bart Visser.

  • Vincent Cornelisse
    Geplaatst op 07:26h, 20 april Beantwoorden

    De herinnering uit mijn tijd van misdienaar gaat terug naar de jaren vijftig en zestig toen ik nog op de jongensschool zat waar de pastoor wekelijks zijn catechismusles voor ons kwam doen wat mij uiteindelijk verplichting gaf voor hem misdienaar te worden met enkele klasgenoten.
    Kan nog voor me halen hoe een bleu en teruggetrokken persoontje ik zelf was dat versterkt was toen ik door de deur van de sacristie naar binnen ging waar ik voorheen de misdienaars door zag komen voor de liturgie te doen.
    Herinner nog sterk die eerste keer dat we zover waren de eucharistieviering te dienen. Daarvoor droegen we de klassieke toga met gesteven superplie en daar gitzwarte kleding en pantoffels onder aan dat amper zichtbaar was op het witte boordje om de nek na die voelbaar deed denken dat je acoliet of misdienaar was.
    Wij konden er niet omheen als aspirantjes dat ook wij toen net als zoveel jongens toen bij gelegenheid eventjes wilden voelen aan dat gladde ondergoed dat de voering veroorzaakte van de toga.
    Ik verkoos na zes jaar misdienaar te zijn geweest voor het seminarie van Kerkrade Rolduc.
    Vriendelijke groeten Vincent Cornelisse.

  • I.de Wilde
    Geplaatst op 09:23h, 17 april Beantwoorden

    Graag zou ik willen reagren op mevrouw Maas- Smit.
    Net als u was ik vroeger met een oudere broer van mij misdienaar hij was toendertijd acoliet en had een effen zwarte satijnachtige pyama want daar leek dat op aan met een toog en superplie eroverheen alsmede een stijve witte boord.
    Ook ik heb in het begin van mijn tijd als misdienaar nog kort een toog gedragen met eenzelfde pyama met pantoffels aangehad al werd dit een paar weken later vervangen door een linnen albe voor de dames alwaar we een amict onder moesten dragen voor de kleren af te dekken.

    In het prille begin van mijn tijd als misdienaar merkte ik op dat meneer pastoor alsook de koster niet echt wisten hoe met de jongedames om te gaan.

  • Eppo Meijer
    Geplaatst op 14:48h, 12 april Beantwoorden

    Dag,bij toeval zag ik jullie verhalen van vroeger.
    Ik ben Eppo De Meiijer.
    Destijds dat ik in het Zeeuws Vlaamse misdienaar en acoliet was las ik trouw het blad serviam dat je toegewezen kreeg.
    Wat was ik trots toendertijd daar ik me betrokken voelde aan mijn kerk waar ik gezamenlijk met mijn schoolgenoten de liturgie mocht dienen ik ben al de jaren die ik diende nooit te laat geweest.
    Van de dames was toen nog geen enkele sprake van.
    Ik weet nog altijd mijn nummer van de toog en superplie die was nummer vijftien,als ondergoed had ik een gitzwarte blinkende broek met een jas wat ook weleens voor pyama gezien werd en dat met zwarte kousen en pantoffels aan niet gek gedacht om zo te zeggen.
    Jongens zijn jongens of je dan misdienaar ben of niet en dan gebeurde het met schering en inslag dat iemand daarvoor nieuwsgierig onder het superplie zat om aan de gladde stof even te zitten want door de eveneens gladde voering van je toog voelde dat apart over elkaar heen glijdend.
    Toen ik door de leeftijd acoliet werd was het eigenlijk niet meer zo vreemd dit in deze periode had je als acoliet een stijve boord om de nek zitten die voor mij althans te strak zat waardoor ik deze knellend vond zitten en waar ik nooit over durfde te praten van angst dat ik uitgelachen werd.

    Ook voor mij is mijn jeugd toegewijd aan de kerk geweest nooit zeuren en uitkijken naar de in destijds Latijnse liturgie waar ik altijd weer van mocht genieten

  • Bea maas smit
    Geplaatst op 20:23h, 07 april Beantwoorden

    Mevr.Maas Smit.

    ik ben van Terneuzen en zou graag ook reageren over de kerk en zijn misdienaars ook ik heb kunnen ervaren dat het vaak lastig werd ervaren door mij daar het gehele kerkbestuur moeite ermee had in de periode dat er meisjes ook mochten gaan dienen in de kerk.
    Het was in het begin van de zestiger jaren voor mij dat ik voor het eerst een eucharistieviering diende met alleen jongens waarvan enkele bij de acolieten zaten voordat zij zich gingen verkleden in de sacristie was ik al ingekleed tot misdienaar daar wilde de koster geen jongens bij zien dus ik moest voordat zij kwamen al in het geheel verkleed zijn het superplie en soutane kreeg ik aan van de koster maar niet voordat ik net als de jongens/mannen een soort viscose pyama die gans zwart was en zwarte sloffen aanhad.
    Bijzonder vond ik de klassieke soutane met de vele knoopjes en voering deze was van een zware stof gemaakt met voering van binnen die nooit fijn was om te dragen ondanks dat het zwaar voelde gleed het ook over het jasje heen een hele gebeurtenis was het voor mij alhoewel het snel wende bij mij.
    Terugkieken heb ik er ook veel van geleerd en hoefde niet meer stil te zitten ten tijde dat de liturgie gedaan werd,met vr.groet.

  • Corrie minderhoud
    Geplaatst op 07:39h, 02 april Beantwoorden

    Goede morgen gaarne zo ik ook mijn verhaal willen vertellen van vroeger als meisje misdienaar dat toch veel indruk op mij heeft gemaakt,ik ben inmiddels ruim zestig jaar en van acceptatie door het kerkbestuur kan ik als toendertijd het enige meisje niet spreken ook al kwam er weken later een ander meisje bij waar eigenlijk niemand nog worden mee om te gaan,ik schaamde me ervoor dat wij voordat de heren in de sacristie kwamen wij dan al klaar waren met het verkleden bijzonder was dat ook wij een soort heren pyama van een effen zwarte satijn stof was toen welke met zwarte pantoffels werd gedragen met toog en koorhemd daarover heen draperend wat erg onwennig aanvoelde doordat de gladmakende voering over die gladde onderkleding heen drapeerde alsof dit geheel ieder oogenblik van je af kon glijden,zie ook hoe de heren hier mee kennis gemaakt hebben.

    Over deze tijd van mijn jeugd gesproken,daar kan ik met jeugdsentiment op terugkieken op zijn Zeeuws gezegd en geschreven waar ik nog veel van herinner kijk er met veel trots en plezier op terug.

  • Maud Stassen
    Geplaatst op 07:22h, 28 maart Beantwoorden

    Dag,ik ben Martine Stassen wil indien mogelijk ook reageren van mijn verleden als misdienette van toen.
    Ik herinner me nog sterk hoe ik aangekeken werd door ons pastoor hij liet merken dat hij liever jongens over de kerkvloer zag toen was de tijd toch wel heel zwart wit bij me mede door ik mijn haar moest laten knippen hiervoor wilde de pastoor dat ik naar de pastorie kwam waar zijn huis kapper ook de jongens die misdienaar en acoliet waren geknipt werden ik schaamde me dan heel erg ervoor.
    Over de liturgische gewaden gesproken dit was voor ieder een toog met superplie die ik nog geruime tijd gedragen heb met een zwarte gladmakende jurk eronder met lange mouwen het was bedoeld om in het geheel het lichaam te bedekken is ooit verteld aan me.
    Dit is mijn relaas van de tijd als meisje misdienaar wat niet altijd zonder slag of stoot is verlopen.

  • Ilse coninck
    Geplaatst op 16:08h, 17 maart Beantwoorden

    Mijn naam is Ilse Coninck.
    Allereerst complimenten voor degenen die hier hun verhaal doen en niet te vergeten redactie van Zeeuws weerzien.
    Zoals gezegd ben ik Ilse en ook ik ben in het mooie Zeeland misdienaar geweest,dit heeft op mij veel indrukken gemaakt.
    Ons pastoor wist om te beginnen in het begin van de zestiger jaren niet goed met jongedames om te gaan,hij gaf duidelijk aan dat zijn voorkeur jongens was.
    Vooral mijn eerste tijd was moeilijk omdat ik voordat er jongens in de sacristie kwamen ik omgekleed moest zijn,met name de eerste paar weken moest ik erg wennen aan de zwarte satijnen broek en het satijnen
    jasje met een afbeelding van P.X.
    Waar ik overigens niets van zag door een toog erover die tot de pantoffels reikte.
    Enig verschil was dat ik geen witte boord hoefde te dragen die waren voor de jongens bestemd.
    De heren die hier schrijven dat het vaak lastig was het ondergoed kan ik beamen de reden daarvan is dat het bijzonder glad aanvoede met een gevoerde toog eroverheen maar ook dit hoorde erbij.
    Zoals ik eerder kenbaar maakte dat het soms aanpassen was voor mij heeft mij achteraf leuke herinneringen opgeleverd daar kan ik op terugkijken

  • Daniël
    Geplaatst op 14:23h, 15 maart Beantwoorden

    Ik herinner me dat alles nog wat er aan te pas moest komen voor de eucharistieviering als jongetje van amper 9 jaar van de tijd als misdienaar,nu heb ik het over begin van de zestiger jaren.
    Zoals zoveel jongens toen heb ik mij na een Latijnse les op school opgegeven voor misdienaar,ik vond dit de mooiste periode van mijn jeugdjaren waar ik nog veel aan terugdenk.
    Toendertijd moest een misdienaar of acoliet nog een soort zwarte jongens of heren pyama dragen van een zijden stof met zwarte pantoffels onder de toog met geplisseerde linnen superplie,de oud misdienaars onder ons zullen dit nog herinneren een wit befje voor misdienaars en de oudere jongens die acoliet waren kregen van zuster kosteres de witte boord omgedaan,daar toendertijd de togas met de vele knoopjes een glanzende voering hadden gleed dit enorm over de gladde zijden zwarte pyama heen ,soms zijn daardoor jongens door gepest omdat zij er alszijnde een harlijkijn bijliepen hierdoor.

    Maar dit alles daargelaten mag ik spreken van een mooie duurzame periode uit mijn jeugd wat ook de aanwezige oud misdienaren hier kunnen beamen.
    Met vriendelijke groeten Daniël de Zeeuw.

  • Jules Goethals
    Geplaatst op 13:50h, 08 maart Beantwoorden

    Goede middag,ik ben van Aalst oost Vlaanderen en lees zojuist alle anecdotes uit Zeeland Zeeuws vlaanderen.

    Ik ben Jules Goethals 72 jaar en overeenkomstig heb ik eveneens een soutane met het superply gedragen bij de Sint Martinuskerk.
    Niet vreemd is me bekend dat destijds wij als misdiener een gitzwarte nylon viscose broek en hemd met logo PX geborduurd en zwarte slofjes waarover de soutane werd gedragen voor altijd proper te zijn,alsmede de soutane en het kerkelijk ondergoed dat voelde erg glad aan daar alle soutanes destijds voering hadden,als er een klassieke eucharistieviering plaatsvond liep je zonder een witte bef anders waren de tridentijnse kerkdiensten hierbij moest een stijve kraag erbij om.
    Niet onbekend komt dit mij voor ook te België waren in de tijd waarover ik het heb onze kerken vol anders dan heden.

    Ondanks de verplichte disciplines dat er bij behoorde heb ik in alle vreugde de tijd als misdiener volbracht,

  • Odette.
    Geplaatst op 14:00h, 04 maart Beantwoorden

    Odette Maes .

    Ik herinner mij nog sterk hoe het was die tijd dat er ook dames misdienaar toegepast zijn bij de heren voor misdienares.
    De herinneringen gaan terug naar begin jaren zestig je voelde je als jong dametje nog niet gewaardeerd of hoe zeg je dat.

    Ik heb denk ik vier maanden ongeveer een soort mannen pyama van zwart satijn moeten dragen met een toog en een katoenen superplie en als schoeisel had iedereen zwarte pantoffels en kousen aan.
    Soms had ik het gevoel dat de toog door de voering van me af gleed daar durfde ik eigenlijk niet over te praten.
    Het is voor mij een hele ontdekking geweest wat er zoals achter de coulissen gebeurde voordat de eucharistieviering begon

    Tot zover mijn herinnering aan mijn tijd als meisjes misdienaar.

  • Janna van Belzen
    Geplaatst op 07:14h, 28 februari Beantwoorden

    Heel opvallend zijn het allemaal heren die hun herinneringen kenbaar maken maar hoe zit dat bij de meisjes ook zij kregen medio de jaren zestig van de vorige eeuw een kans om zich ten dienste te stellen van de kerk als misdienaar.
    Ook ik ben als meisje in Hulst een hele tijd het enige meisje misdienaar geweest en ben hetzelfde behandeld als de jongens al is het voor mij en de pastoor een ietwat onzekere begintijd geweest.

  • Gerard Prins
    Geplaatst op 07:34h, 26 februari Beantwoorden

    Dag.
    Ik kom van Hulst en weet nog wel wat van mijn misdienaar maar niet veel meer omdat na een ongeluk mijn geheugen niet optimaal meer is.
    Na het lezen van de vele anekdotes van oud misdienaren herinner ik mij de allereerste keer op het altaar en hoe onzeker ik mij daarbij voelde.
    Ook ik heb nog enige tijd een gitzwarte satijnen bloes met broek gedragen en pantoffels onder de toga en superplie met het stijve witte kraagje.

    iemand die de hedendaagse eucharistieviering bijwoont kan zich dit nog voorstellen maar ik kan terugkieken op deze prachtige tijd.

  • Arnold Bakker
    Geplaatst op 11:28h, 25 februari Beantwoorden

    Goede morgen.
    Per toeval stuitte ik op deze column van de oud misdienaren dat is voor mij vroeger de meest mooste periode van mijn jeugd geweest,doordat mijn vader collectant was ben ik misdienaar geworden.
    In de begintijd leerde de pastoor me latijn en dat kon ik al vlug uitspreken en ook schrijven. Toen ik werd klaargestoomd voor misdienaar was ik maar wat trots om als misdienaar wat voor de kerk te betekenen. Op zijn hollands gezegd en geschreven een hartstikke leuke tijd geweest.

  • J.Srijk
    Geplaatst op 06:29h, 23 februari Beantwoorden

    Goeiemorgen,mijn naam is Johannes Strijk en zou het fijn vinden om even te mogen reageren van de tijd als misdienaar wat ik begin jaren zestig van de vorige eeuw geweest ben in Zeeland.
    Toendertijd had de misdienaar en de acoliet een soort nylon achtige zwarte pyama met zwarte kousen en pantoffels aan met daarover zijn rode of zwarte soutane met superplie.
    Herinner me daarvan hoe zwaar de soutanes waren kon ook niet anders zijn met de vele knoopjes en met de gevoerde binnenzijde waar iedereen wel aan moest wennen als je misdienaar werd de reden ervoor was dat de soutane weleens het gevoel gaf dat het afgleed.
    Maar dat gezegd hebbende is het voor mij een hele mooie tijd geweest vol herinneringen,ik mis hedendaags de kerkgangers die vol respect steeds weer de kerk bezochten waarvan geen sprake meer is tegenwoordig.
    Hopende op reacties wat altijd goed doet bij velen.

  • Peter van Hemert
    Geplaatst op 08:54h, 17 februari Beantwoorden

    Ik kom uit een rooms katholiek gezin met alleen jongens ,als oudste van hele koor lag het voor de hand dat je het voorbeeld moest geven en zo ben ik misdiener geworden,

  • Menno visser.
    Geplaatst op 15:40h, 13 februari Beantwoorden

    De eerste indrukken blijven m.i. het langst in het geheugen gegrift staan, voor mij woog het zwaarst dat ik de eerste keer als toen nog maar amper elfjarige mijn allereerste rouwdienst diende als misdienaar kreeg je bij een rouwdienst een stijve witte boord om van de koster daarvoor moest je de tijd van de dienst het hoofd rechtop houden anders knelde dit de ganse tijd ook dit hoorde daar nou eenmaal bij,de paar jaren dat ik misdienaar was vond ik een fijne tijd,we zeurden nooit over de dingen welke minder leuk waren voor een puber hier gingen wij met wederzijds respect mee om waar we mooi op kunnen terugkieken!

  • Gerard Verbrugge
    Geplaatst op 10:31h, 12 februari Beantwoorden

    Leuke anekdotes over misdienaar zijn,daar kon ik als oudste van ons gezin niet omheen om misdienaar te worden, eigenlijk werd hier thuis nooit over gepraat viel mij achteraf op.
    De pastoor gaf destijds ons catechismusles op school dus latijn is ons als het ware ingepompt om dat zo te zeggen.
    Vooral voor de eerste keer dat ik in de sacristie was maakte indruk daar kreeg ik van zuster kosteres voor het eerst een witte halsdoek over mijn kleren heen die ze vast maakte met linten om mijn middel en daarover kreeg ik een albe, gewoonlijk hoorde er witte pantoffels bij gedragen te worden deze waren in vele maten te vinden in de sacristie.

  • Frans meinema
    Geplaatst op 14:32h, 09 februari Beantwoorden

    Ik ben Frans Meinema,mij trok het misdienaars schap ook net als zoveel andere jongens daar ik me altijd dienstbaar tegenover andere mensen opstelde zo kon ik nog meer betekenen waar ik me plezant bij voelde ik groeide zelfs door tot acoliet.
    Met weemoed kijk ik hier op terug ik mis de tridentijnse missen nog steeds weer….
    Het gewaad wat we gezamenlijk droegen was de toog en superplie van Slabbinck daar we veelal verwisselde hiervan had je daaronder een gladde gitzwarte pijama aan en kousen met sloffen zo bleef alles proper.
    Als we een tridentijnse mis dienden kreeg je van de koster een witte band om de nek heen welke nooit plezant voelde.

    Ook ik mag zeker en vast terugieken op deze mooie tijd die bijna nog iemand zich zal herinneren.

  • Tom wijnen
    Geplaatst op 06:17h, 06 februari Beantwoorden

    Altijd weer denk ik nog terug van mijn eigens misdienaar zijn,alles er omheen is voor mij het mooiste geweest destijds zo herinner ik me nog sterk hoe spannend het was als ons pastoor op school kwam voor de godsdienstlessen dan kon hij iemand van ons aanwijzinen voor misdienaar,dat durfde niemand te weigeren anders wist je pa en ma dit ook.

    Als je misdienaar werd kreeg je een schrift je moest dan de Latijnse uitspraken die we leerden opschrijven als dit goed was voelde je heel wat om dat zo te zeggen.

    Voor het eerst dat ik in de sacristie was legde ons koster voordien ik een passende toog en Superplu aankreeg had de koster mij daarvoor een soort zwarte pijama van dat glans satijn uitgereikt hiervoor moest ik zelf zorgen dat deze proper bleef mijn moeke zorgde daar thuis voor die waste toendertijd nog in een teil wat het wasgoed in gedaan werd.

    Als toen nog maar net tienjarige kon ik maar moeilijk stilzitten toen ik pas misdienaar werd die luxe van de satijnen kleding kende ik niet van huis uit mede door de voering van de binnenkant van de toog was dit voor mij nog nieuw dit was gevoelsmatig maar daar moest ik tijdens het prediken toch ook even van nieuwsgierig aan voelen.

    Ik kijk met trots en eerbied terug op deze periode.

  • Bart Verhoeven
    Geplaatst op 20:32h, 30 januari Beantwoorden

    De herinnering van mijn tijd als misdienaar en daarna acoliet staat mij nog altijd bij.
    Vroeger moest je als misdienaar een aantal gebeden in het latijn leren waaronder het confiteor de schuldbelijdenis zo zaten we geknield voor het altaar op de borst kloppend tijdens het mea culpa wie kan dat zich nog herinneren.
    Als we de tridentijnse kerkdiensten moesten dienen deed meneer Meijer de koster bij ieder van ons een op een priesterboord gelijkend kraagje om dat weleens te strak om gedaan werd dan knelde die heet erg maar dat nam je als misdienaar of acoliet op de koop toe het hoorde bij de liturgie.
    In de tijd van het misdienaar zijn had je onder de soutane een soort zwarte pyama aan met zwarte kousen en sloffen want er is toen veel van soutane gewisseld,de soutane was vrij zwaar omdat deze van katoen was net als het koorhemd het koorhemd ofwel superplu werd wekelijks gewassen en gesteven.
    De soutane was toendertijd voorzien met een hele rij knoopjes.
    Met vriendelijke groet Bart.

  • A.Haerens.
    Geplaatst op 05:19h, 29 januari Beantwoorden

    Ook ik was ruime tijd in het Zeeuwse misdienaar en later acoliet waar ik op kan terugkijken
    Ook weleens een extra hostie tot me genomen in de sacristie zag dat nooit als de doodzonde net zoals het kleine slokje van de miswijn.
    Mij is in den beginne van het misdienaar schap aangeleerd tijdens de preek rechtop zitten met beide armen boven de superplie,soms viel dat niet mee om de tijd door te brengen om stil te zitten je probeerde als niemand je zag voor even onder de superplie te gaan voor eventjes aan de satijnen voering en onderkleding te voelen vanuit nieuwsgierigheid.

  • Marcel de Bont
    Geplaatst op 07:45h, 25 januari Beantwoorden

    Leuke vondst zojuist gedaan van oud misdienaars.
    Veel herken ik hier nog van,zo vond ik vroeger als misdiener en daarna acoliet de tridentijnse misdienst prachtig hiervoor kwam je in aanmerking als je latijn in woord en geschrift machtig was, bijzonder was de aandacht die hiervoor gegeven werd zo moest een ieder gelijk ingekleed zijn met het zwart kerkelijk ondergoed met zwarte sloffen waarover de zwarte soutane met witte boord en gesteven superplie,helaas kent de nieuwe generatie dit in het geheel niet meer.

  • Cornelis
    Geplaatst op 11:30h, 22 januari Beantwoorden

    Hierop kan ik ook met gemeende trots op terugkijken als Zeelander van mijn tijd als misdienaar.
    Ik heb zelfs nog altijd de tijdschriften van serviam voor misdienaars en koorknapen.
    Heel bijzonder hoeveel mannen over hun verleden als misdienaar hun verhaal maken.
    Ik was met een tiental jongens misdienaar op Vlissingen nog sterk herinner ik nog altijd dat er een jongen van ons leeftijd licht spastisch was en dat hij soms erbij liep als een harlekijn in onze beleving destijds in gewaad waarschijnlijk kwam het door het dragen van het kerkelijk ondergoed wat soms lastig was met een soutane daaroverheen leuk toch bijzonder dat met ons zovelen hierover hunner verhaal doen.met vr.groet Cornelis Vervaeke

  • Johan Verhagen
    Geplaatst op 11:49h, 19 januari Beantwoorden

    Ik ben van Sas van Gent alwaar ik toendertijd als misdienaar diende.pastoor van Kilsdonk toendertijd bemoeide zich nooit met de misdienaars en acolieten weet ik me te herinneren dat was voor koster Visser weggelegd.
    Koster Visser reikte je in de sacristie voordat de toog en superplu werd aangetrokken een propere zwarte zijdeachtige pyama uit waar vele maten van waren evenals de zwarte sloffen met kousen hierin gekleed kon je een passende toga en superplu uitzoeken.vaakis het een gedoe van jewelste geweest dan kreeg de misdienaar en acoliet het idee erbij dat een toga die degene droeg van je afgeed door die gladde voering van een toga welke over de zijden stof gleed van het ondergoed.
    Toch mag en kan ik gelukkig nog altijd terugkijken hoe mooie herinneringen van hoe het vroeger was nog altijd bij iemand van toendertijd dit mocht beleven in zijner jeugd.

  • Alphons
    Geplaatst op 06:14h, 11 januari Beantwoorden

    Dag,ik ben van Terneuzen alwaar ik toendertijd misdiener en akoliet was,ik heb zelfs nog de tridentijnse kerkdiensten mogen meemaken,Latijnse lessen hiervoor leerde we op school waar meneer pastoor ons cathecismus onderwees daar zat ook latijn bij,dit moest je dan als misdienaar in woord en geschrift kennen.
    Over het gewaad,dit was toendertijd de toga met koorhemd waarbij ook bij ons het zwarte ondergoed gedragen werd daar hoorde ook een wit boordje bij voor onder de toga wat soms te strak om de nek gedaan werd door ons koster.
    Respectvolle en mooie tijd is mijn misdienaar schap al de tijd geweest waarbij ik nog altijd mooi op mag terugkijken.

  • Marcel de koninck
    Geplaatst op 14:50h, 10 januari Beantwoorden

    Goedemiddag,aan de tijd als misdienaar heb ik mooie herinneringen van overgehouden waar ik nog altijd over praat met de kinderen en kleinkinderen ze kunnen dat zich niet meer voorstellen deze jaren vijftig zestig en hoe dat was deze tijd.
    Als kleding hadden we een rode en een zwarte toga en het superplie bij ons in de kerk van Koewacht moest er een soort heren pyama van dat gitzwarte satijn onder gedragen worden en standaard hoorde daar zwarte pantoffels bij met zwarte kousen.
    Voor we zover waren om de toga en superplie aan te doen deed de koster ons een wit priesterboordje om je durfde niet te zeggen dat het knelde want dat hoorde erbij is ooit een keer gezegd.
    Daar toendertijd alle soutanes van ons een gladde voering hadden met een hele rij knoopjes was het soms vervelend omdat dat het gevoel gaf om van je af te glijden.
    Zo heb ik mijn misdienaar periode vroeger ervaren waar ik met veel eerbied op terug kan kijken,vr.groet Marcel de Koninck.

  • Hans Meilink
    Geplaatst op 07:40h, 09 januari Beantwoorden

    Dag beste lezers van het Zeeuws weerzien,met aandacht lees ik het verleden hoe een misdienaar in het Zeeuwse met zijn taak voor de kerk omging.
    Zo een goesting had ik toen als misdienaarke niet zo erg om onder het superplie te gaan,stond in de kindertijd als meegaande knul bekend,het ontging mij overigens niet het gitzwarte ondergoed en de speciale zwarte sokken en de pantoffels,destijds droeg ik zoals ieder een rode of zwarte soutane met de drieëndertig knoopjes en linnen superplie,het is mij toendertijd meegegeven om met beide armen op de superplie te gaan.
    Natuurlijk herken ik net zoals iedere misdienaar dat gevoel van afglijden van de soutane ook maar echt nieuwsgierig daarvan was ik niet.
    Ook ik ben er de tijd dat ik misdienaar en acoliet was daar maar wat trots mee als welopgevoed rooms katholieke jongen,met vriendelijke groet.

  • Guus schillemans
    Geplaatst op 09:27h, 01 januari Beantwoorden

    Namens mij de beste wensen voor het nieuwjaar.
    Over vroeger als misdienaar kan ik ook veel herinneringen ophalen en schrijven,dankzij Zeeuws weerzien is het mooi om terug te kijken hoe het vroeger was.
    Daar praatte ik nooit over om met kerkelijk ondergoed en pantoffels onder de toga en superplie de kerkdienst te mogen dienen.
    Als toen amper tienjarige verbaasde ik me al wat daar voor kwam kijken voordat we op het altaar verschenen.
    Ik zal liegen dat ik alles toen als gewoon zag en zat stiekem wel een keer tijdens de preek onder het superplie zo kon ik door de zijsplit van de toog bij de nylon achtige voering komen waar ik verbaasd over was hoe het over de zijden onderkleding heen gleed,hier praatte ik dan niet over als kind.net zoals iedere oud misdienaars was ik net zo nieuwsgierig.
    Dit gezegd hebbende gaan we hopelijk weer een mooi kerkelijk jaar in,vr.groet Guus Schillemans

  • Wim Hoogwoud
    Geplaatst op 12:25h, 25 december Beantwoorden

    Dag beste lezers,namens mij en familie Reinhoudt fijne kerstdagen en gezond het nieuwe jaar in.
    Leuke herinneringen van enkele oud misdienaars welke hun verhaal doen.
    Zo herinner ik mij de Matthäus Passion gezongen heb ik de kerk met vijf jongens van schooluit.
    Daar wij zelf geen koorkleding hadden stelde de kerk misdienaar kleren beschikbaar dan leken wij op misdienaars.
    Was een totaal ander tijd als tegenwoordig.
    Ondanks de leegloop van de kerk hou ik hier mijn herinnering nog altijd van.

  • Jannis
    Geplaatst op 06:57h, 24 december Beantwoorden

    Goede morgen.
    Kerstavond komt steeds naderbij en doet me denken aan de tijd dat ik betrokkenheid had bij de Koorschool van Goes.
    Herinner mij nog altijd dat we destijds voor iedere koorknaap schaars koorkleding beschikbaar was deze bestonden uit toog en koorhemd.
    Zo kwam het voor dat de koster van de grote kerk in Goes misdienaar kleding beschikbaar stelde voor ons dit was een toog en het superplie,zo droeg ik dezelfde toga met superplie op kerstavond enig verschil waren de vele knoopjes van een toga waarbij ik een zwarte “zijden pyama” onder moest dragen deze voelde dan de gehele zangtijd bijzonder glad aan door de voering van de toga.
    Edoch kijk ik op deze prachtige kerstavond terug wat me nog steeds weer de nodige emoties hiervan opleverd uit mijn jeugdjaren in de vijftiger jaren.

  • Frans Verbrugge
    Geplaatst op 07:04h, 17 december Beantwoorden

    En zo heeft een ieder die misdienaar of acoliet is wel ergens zijn herinnering van.
    Als toen jongetje van amper negen jaar werd ik misdienaar, mijn eerste indruk was de typische geur in de sacristie onder meer van enkele ongewassen amicten daar de pastoorsmeid maar een paar keer per week de liturgische was deed.
    Als misdienaar of acoliet droeg je een wit overhemd met opstaande kraag onder een toog met een hele rij knoopjes met daaroverheen de superplie.
    Al de tijd als misdienaar en later acoliet mocht ik met veel vreugde doen waar ik altijd nog met plezier aan terugdenk.

  • Cornelia Heijboer
    Geplaatst op 11:17h, 30 november Beantwoorden

    Dag,mijn naam is Cornelia Heijboer,mijn geboortestad is Terneuzen.zo moet ik nog altijd weer terugdenken zodra ik de Sint Willibrordtoren zie dat ik er maandenlang het enige meisje was als misdienares het was toen in negentienvierenzestig.
    Ik herinner me als de dag van gisteren dat ik afgeschermd van de andere misdienaren en acolieten me moest verkleden in dat begin dat ook meisjes misdienaar werden daarvoor werd er voor mij een scherm neergezet in de sacristie waar op een tafel het kerkelijk ondergoed lag met de toga en een gesteven witte katoenen superplie.
    Toendertijd heb ik nog een soort zwarte heren pyama die van een satijnachtige stof was gedragen met de toga en superplie daar moest ik zwarte pantoffels met sokken bij aan,alleen de oudere jongens die acoliet hadden zo een priestboord om.
    Terugkieken op deze tijd mag ik wel zeggen hoeveel indruk dit heeft gemaakt,ik mocht tot deze kerk uit de ere dienst werd ontheven er misdinette zijn de laatste dienst raakte me emotioneel daar ik er gedoopt ben.

  • Camiel Vercouteren
    Geplaatst op 06:46h, 28 november Beantwoorden

    Leuke herinneringen van deze ex misdienaars van vroeger tijden.
    Zelf ben ik bij de maria Hemelvaart kerk misdienaar geweest alwaar ik gedoopt ben en natuurlijk de communie gedaan.

    Mijn herinnering van de misdienaar tijd is buitengewoon en heeft mij gevormd wat ik nog altijd met mij meedraagt.

    Van mijn tijd als jongen van toen 9 jaar herinner ik me nog altijd dat een jongen van eede iets had waardoor hij altijd veel transpireerde in mijn ogen zweette hij heel erg immers van medische dingen wist je toen nog niet veel af.
    Het maakte toch veel indruk bij ons als hij in de sacristie was en hij als enige een amict over het zwarte ondergoed omgedaan kreeg van de koster waarna hij zijn toga en superplie daarover deed,de amict is bedoeld om te voorkomen dat door zweten het gewaad verdoezeld wordt,je kon merken dat hij zich daarbij schaamde wat altijd minder fijn was om hem zo te zien.
    Maar ook dit hoorde er bij was dus niet altijd rozengeur en maneschijn.
    Ook op mij heeft de misdienaar tijd indruk gemaakt hoe gevuld met mensen de kerk toen was in tegenstelling tot heden.vr.groet Camiel.

  • b.hegge
    Geplaatst op 10:07h, 24 november Beantwoorden

    De naam is Bastiaan heggens.
    Herkenbaar deze verhalen en een mooi voorbeeld van het rijke Roomse leven destijds.
    Van eigens wilde ik ook bij de misdienaars en de eisen daarvan heb ik op de koop toe genomen.
    De vroegmis of avondmis en met het wierookvat om te gaan en de vereiste kennis van Latijn en het mea culpa,mea maxima culpa en meer zijn nooit een zware belasting voor mij geweest en met trots misdienaar en later acoliet geweest.
    Pas toen ik acoliet was zijn er dames toegetreden in de kerk als misdienaar.
    Ik hoop hieraan een mooie bijdrage gedaan te hebben.
    Met vriendelijke groeten B. Hegge.

  • Anja de Bont
    Geplaatst op 15:31h, 22 november Beantwoorden

    Dag mevrouw Bout.
    Een vriendin maakte mij er atent op maar wat leuk dat ik er nog veel herinneringen aan hebt hetgeen u schrijft.
    Vroeger ben ik net als u misdienaar geweest in het prille begin dat ook meisjes konden dienen bij de Maria Hemelvaart parochie in Graauw.

    De liturgische gewaden waren destijds een zwarte toog met superplie waaronder een zijdeachtige broek en jasje ze zeiden toen dat het leek op een pyama als je dit aanhad met de pantoffels voorzag de koster me van een witte boord wat meer voor de jongens bestemd waren vond ik omdat ze te hoog waren waardoor deze knelde om de nek heen,als de koster me verder kleedde met een toog en superplie drapeerde de toog en het superplie
    mooi over de zijden onderkleding heen,over het haar wil ik het niet hebben daar ik wederom verdrietig van word ik moest dit kort dragen heeft me veel tranen opgeleverd.
    Maar ik had dit alles er voor over en heb het naderhand gezien als de meest leerzame periode van mijn jeugd.
    Wil ik er nog even aan toegevoegd hebben hoe emoties bij me opspelen heden ten dage als je in deze kerk de vergrijzing ziet wat tot duidelijke terugloop zorgt in deze kerk en elders.
    Spreek de hoop uit dat er een halt aan de ontkerkelijking komt en weer vele mensen tot inkeer komen,juist dit vind je in de kerk.

  • Neeltje Bout
    Geplaatst op 16:24h, 21 november Beantwoorden

    Goede middag,mijn naam is Neeltje Bout van Hulst afkomstig,zie zojuist al deze oud misdienaren met hun bevinding van destijds aardig om dit terug te zien. als toen 12 jarige kreeg ik in het begin van de zestiger jaren ook de kans voor misdienaar te zijn zo was ik enige tijd het enige meisje,is in het begin dat meisjes toegelaten zijn zeker niet fijn geweest omdat ons pastoor duidelijk liet merken dat hij liever jongens had.Ook het kerkbestuur had moeite met toegeven hiermee.
    Staat mij nog altijd bij dat mijn haar opgebonden moest zijn en in de begintijd een soort zwarte satijn pijama met pantoffels gedragen hebt met een witte kraag die nogal knelde om de nek met eroverheen een toga en superplie,voordat de pastoor en de jongens de sacristie betraden moest ik klaarstaan.
    Met vriendelijke groet Neeltje

  • Martin
    Geplaatst op 06:49h, 19 november Beantwoorden

    Goeiemorgen,ik kom van Sluis.

    Ook ik ben vroeger misdienaar en acoliet geweest aan de Sint Johannes de Doper kerk in Sluis,Voor proper te zijn droeg je destijds een soort mannen/ jongens pijama van zwart satijn met zwarte slofkes daar kreeg je je toog en superply overheen dit diende ook omdat er destijds veel van toog gewisseld werd,als je acoliet werd was je zestien jaar dan had je een witte boord om de nek heen.
    Ik herinner mij van deze tijd nog altijd de nummers van de toog en superply voor mij was
    dit vijftien zo had iedereen dan de juiste maat.
    Destijds droeg je de klassieke toog met maar liefst 33 knoopjes mooi afgewerkt met viscose voering in de binnenkant,de jonge dames hebben dit het begin van de jaren zestig toen zij ook misdienaar konden worden ook gedragen met de liturgie.
    Ook voor mij terugkijkend ( kiekend ) een fijne ,leerzame tijd geweest en discipline gekend zoals dat vroeger was.

  • Camiel Wisse
    Geplaatst op 15:39h, 14 november Beantwoorden

    Leuke anekdotes van de oud misdienaars,ik was destijds misdienaar aan twee parochies te weten de Johannes de Doper kerk in Sint Jansteen waar ik geboren ben en aan de Willibrord basiliek,anders aan de Willibrord kerk in tegenstelling tot de Johannes was dat ik bij de Willibrord parochie een soort zijden zwarte pyama en zwarte sloffen aanhad met en paroorsboordje om de nek.
    Als gewaad had ik een zwarte of een rode toog met een koorhemd aan,mede doordat in deze toga s een gladde voering zat gleed dat nogal over dat zijden ondergoed,dit zal bij andere oud gedienden niet anders zijn geweest.
    Toendertijd was ik negen jaar dat ik misdienaar werd,de pastoor zei dat ik vanaf dat ik misdienaar werd een nog diepere godsdienst beleving zou krijgen en daar ben ik toch trots op geweest,al met al een fijne periode geweest die vijftiger jaren.

  • Cor Verhoeven.
    Geplaatst op 06:43h, 11 november Beantwoorden

    Al op mijn negende jaar heb ik zelf ervoor gekozen om misdienaar te willen worden, destijds had je nog een opleiding daarvoor dat is behoorlijk pittig voor me geweest,je moest onder meer een aantal gebeden in het Latijn uit je hoofd leren zoals het confiteor,Gloria , Sanctus en onze vader.toch een zware opgave geweest maar daarvoor ging ik door het vuur.daar ben ik me nu nog altijd bewust van.In de begintijd als misdienaar toen kreeg ik een wit overhemd van de parochie met stropdas die iedere misdienaar en acoliet droeg met een toga en superplie eroverheen,als we naar de kerk gingen moest je met een lange zwarte broek verschijnen zo niet had de koster er wel een.
    Standaard liepen we met zwarte pantoffels aan op het altaar.

  • T Vermeulen
    Geplaatst op 12:03h, 07 november Beantwoorden

    er zijn vroeger veel jongens misdienaar geweest veelal doordat meneer pastoor godsdienst onderwees op school.
    Ik heb daarvoor geoefend in de vrije tijd meestal wel in de avonduren aan de pastorie.
    toen ik zover was om te dienen was ik nog onzeker ik weet nog dat ik van de koster een wit boordje om de nek kreeg en hoe dat knelde omdat het te strak zat en gelijk erna bij me een toga en een superplie werd aangetrokken door hem heb de ganse kerkdienst last gehad van het stijve witte boordje waar ik niks over durfde te zeggen.
    Al met al was het voor mij altijd weer een uitdaging om alles goed te laten verlopen.
    deed het terugkijkend altijd met plezier en keek natuurlijk ook uit naar de jaarlijkse uitstapjes zoals Kevelaar en Banneux.

  • Cornelis Visser
    Geplaatst op 07:13h, 07 november Beantwoorden

    Ik stuitte per toeval de belevingen van enkele oud misdienaars dan wel ook dames.
    Ik ben van ‘S-Heer Hendriks kinderen en herinner me nog altijd dat ik naar Goes op mijn fiets naar de Maria Magdalena kerk ging voor mijn beurt voor misdienaar,Ik heb het nu wel over eind de jaren vijftig dat er nog geen jongedames waren.
    Samen met een tiental jongens waren we misdienaar, toendertijd hadden wij een toog met superplie aan en pantoffels met een soort zijden zwarte pyama als onderkleding.
    Omdat een misdienaar toog gevoerd was met viscose kon je dat horen en ook voelen daar dit glad aanvoelde soms kreeg iemand na de aflaat in de sacristie een standje dan zat hij onder zijn superplie wat te friemelen van nieuwsgierigheid bij de voering van de toga.
    Dat gezegd hebbende het was voor ons jongens een fijne en leerzame periode te danken aan de tijd als misdienaar of acoliet.

  • Peter de Jonghe
    Geplaatst op 15:25h, 30 oktober Beantwoorden

    Goede middag,leuke vondst met herinneringen aan vroeger.
    De heer Hamelink spreekt mij aan van de senior misdienaars daar ik zelf ook acoliet was bij de heilige Maria Magdalena kerk na misdienaar hier geweest te zijn,daar veranderde niet veel aan ook de gewaden bleven hetzelfde, enigst verandering was dat ik vanaf mijn zestiende jaar als acoliet het priester boord om had dit om onderscheid te verkrijgen tussen misdienaar en acoliet.
    Alvorens meneer Verstraete, toendertijd koster de witte band bij je omdeed moest je daarvoor het hoofd achterover houden en daarna naar beneden met je hoofd daar dat anders lastig was om deze vast te maken met een drukknoopje in het begin moest ik daar erg aan wennen want het knelde nogal , overigens leuke anekdotes en herinneringen aan vroeger tijden van de Zeeuwse Katholieke geschiedenis.

  • Philip Hamelink
    Geplaatst op 16:41h, 29 oktober Beantwoorden

    ook ik heb ooit in de schoenen gestaan om paus te worden althans toendertijd als jongentje van toen net 11 jaar.
    voor misdienaar te zijn hoefde ik zelf niet veel te doen daar zorgde meneer pastoor voor toen hij op school godsdienstlessen gaf ,of je nou wilde of niet je werd gewoon aangewezen.
    Indruk op mij maakte de wat oudere jongens die akoliet waren omdat zij door de koster geholpen werden bij het omdoen van een wit priestersboord dan zag ik ze daarvoor met het hoofd achterover gaan en daarna bijna met de kin op de borst als de koster het witte boord vastmaakte.
    Tot akoliet heb ik het nooit geschopt al ben ik met veel toewijding tot mijn vijftiende misdienaar geweest.

  • Theofiel Berrevoets
    Geplaatst op 06:46h, 27 oktober Beantwoorden

    Goede morgen.
    Ik ben van Terneuzen ik deed deze vondst van misdienaars.
    Vroeger deed ik netjes de heilige communie en was al gauw misdienaar,van de meisjes van toen als misdienaar kan ik niets vertellen omdat er in mijn tijd geen sprake van was nog.

    Voordien ik op het altaar mocht dienen heb ik er in de vrije tijd voor geoefend had enige moeite met latijn uitspreken al ging dat beter later

    Toen ik zover was voor misdienaar kreeg ik uitgelegd dat ik andere kleren kreeg in de sacristie dit was toendertijd een soort gitzwarte zijdeachtige heren pyama welke met zwarte sokken en sloffen gedragen werd onder de soutane en koorhemd,vaak vervelend bij het lopen op het altaar want door een voering van de soutane voelde dit glibberig aan en een enkeling van de misdienaars liep erbij als een Harlekijn daardoor.

    Dit is mijn verhaal en kijk altijd met trots terug op mijn tijd als misdienaar,fijne zondag en wens alleen veel leesplezier toe.

  • Pauline
    Geplaatst op 08:33h, 24 oktober Beantwoorden

    Goede morgen.
    Mijn naam is Pauline Dieleman kom van hulst.

    Ik wil reageren op hetgeen mevrouw Visser kennis geeft.
    Ook ik ben lange tijd aan de Sint Willibrord parochie in geboorte plaats Hulst het enige meisje geweest als misdienaar in begin de zestiger jaren dat de meisjes toegelaten werden om misdienaar te worden,is toendertijd niet gemakkelijk geweest voor mij ik voelde mij niet geaccepteerd door het kerkbestuur.
    Ales heeft met de toenmalige hervorming te maken deze omschakeling heb ik dus met als u ook doorstaan.
    Gewoonlijk hadden we destijds zwarte jurkjes aan en een witte strik in het haar op zondag dit mocht ik absoluut niet aanhouden en als ik de beurt voor misdienaar had wilde ons koster dat ik ruim voor de jongens kwamen verkleed klaarstond in de sacristie ook wat u kennis geeft in zwarte kleding en zwarte kousen met pantoffels als kerkelijk ondergoed en uiteraard met een rode of zwarte toog en superplie eroverheen.

  • Marijke Visser
    Geplaatst op 20:03h, 22 oktober Beantwoorden

    Allemaal leuke memories behalve als je destijds als meisje misdienaar was.

    Ik ben vroeger enige tijd in Goes misdienette geweest de pastoor liet goed merken dat hij liever jongens had.

    Voordat de jongens de sacristie binnen kwamen moet ik al omgekleed staan, toendertijd moest ik voordat ik gekleed werd door de koster zwarte sokken met zwarte pantoffels aan en als ondergoed een gitzwarte satijnachtige pyama of zoiets,met een toog eroverheen gleed dat heel erg door de nylon voering.

    Soms vond ik dat lastig om daar thuis over te vertellen, overigens leuke anekdotes van toen jongens in hun jeugdjaren.

  • Bart van der Hulst
    Geplaatst op 12:11h, 19 oktober Beantwoorden

    Leuk tijdsbeeld om hierop terug te kijken/kieken.
    ik ben vroeger net als zoveel jongen toen misdienaar geweest,met een begravenis had ik de rest van de tijd vrij van school,ik zag er altijd wel tegenop omdat we dan helemaal in het zwart gekleed waren hiervoor kreeg je een soort herenpyama van gitzwart satijn aan en zwarte sloffen met sokken,bijzonder gevoel was het de hele tijd omdat het was alsof de toog van je af gleed door de gladde voering van binnen,dit alles natuurlijk om je ouders een plezier te doen voor de diepere godsdiensbeleving als misdienaar.

  • Peter Hendriks
    Geplaatst op 06:26h, 19 oktober Beantwoorden

    Ik ben er eind de jaren vijftig en begin zestiger jaren bij rector kroon misdienaar en acoliet geweest, het inleren van het Latijn het mea culpa mea maxima culpa enzovoort vond ik dat omkleden toch ook spannend,voordat de rector de sacristie betrad in soutane voor het verkleden waren we al omgekleed in toog en gesteven superplie de superplie werd wekelijks gewassen en gesteven met stijfsel.
    Indruk maakte het samenzijn met de zuster kosteres Maria waarvan een soort herenpyama en pantoffels een must was voor onder de toga te dragen daar er dagelijks drie tot vier keer gewisseld werd van de toga.
    Bijzonder daarmee was de voering van de toga die over de zwarte satijnen pyama drapeerde,als iemand van ons misdienaars zestien jaar werd veranderde daar niet veel aan op het stijve priesterboord na dat aangaf dat je acoliet was.
    Van wat veel jongens gewend waren van een misdienaar reisje was bij de nonnen nooit we moesten doen wat ons geloof nog wat extra dimensie gaf een nog diepere godsdienstbeleving.
    Terugkijkend is het een leuke tijd geweest voor mij en natuurlijk altijd wat om over te praten van weleer.

  • Frans.
    Geplaatst op 20:19h, 17 oktober Beantwoorden

    Was vroeger in Bergen op Zoom misdienaar en fietste zo een beetje iedere week wel van Rilland Bath naar Bergen op Zoom.
    We moesten omgekleed klaarstaan voordat de pastoor in de sacristie kwam,ik vond het altijd spannend dat verkleden want als je niet van gegoede komaf was dan moest je en gitzwarte satijnachtige pyama aan en zwarte pantoffels met kousen dit maakte het verschil tussen arm en rijk ook in de kerk kwam dat dus voor.
    Als de koster ons ging aankleden met een toog en superplie dan wilde hij dat je de armen opzij hield dan begon hij met de mouwen en voelde je wat later de toog over die pyama heen glijden deels door de gladde voering was heel bijzondere tijd waar we nooit over gepraat hebben.

  • Maud
    Geplaatst op 09:31h, 09 oktober Beantwoorden

    Ik was vroeger bij de nonnen misdienaar in Middelburg,om proper op het altaar te staan moest ik dan eerst schone kleren aan trekken in de sacristie dat was toen een soort pyama van zwart satijn met pantoffels,dan pas kreeg je van de zuster kosteres een zwarte toog met een superplie aan.
    Soms was het alsof ieder moment de toog afgleed door de voering die over het satijn heen gleed,vaak liep je daarvan erbij als een Harlekijn.

  • Albert Kort
    Geplaatst op 20:39h, 01 oktober Beantwoorden

    Herkenbaar verhaal en mooi voorbeeld van het ‘rijke Roomse leven’ destijds. Zelf ook overwogen om misdienaar te worden, maar de eisen die aan dit ‘ambt’ werden gesteld (vroeg uit bed voor de vroegmis; met het wierookvat weten om te gaan; de vereiste kennis van het Latijn ‘mea culpa, mea maxima culpa’ etc.) waren voor mij een te zware belasting. Schuldgevoelens heb ik hier overigens nooit aan overgehouden

Geef een reactie